วิทยาศาสตร์ ม.1 กรดและเบส

ประเภทของกรดและเบส

ประเภทของกรด

1.แบ่งตามองค์ประกอบของธาตุ จะสามารถแบ่งกรดออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

กรดทวิภาค (Binary acids) เป็นกรดที่ประกอบด้วยธาตุไฮโดรเจน (H) และธาตุอโลหะ ตัวอย่างของกรดในกลุ่มนี้ ได้แก่ กรดไฮโดรฟลูออริก (HF) และกรดไฮโดรคลอริก (HCl)
กรดออกซี (Oxyacids) เป็นกรดที่ประกอบด้วยธาตุไฮโดรเจน (H) ออกซิเจน (O) และธาตุอโลหะ ตัวอย่างกรดในกลุ่มนี้ ได้แก่ กรดแอซิติกหรือที่เรียกกันว่ากรดน้ำส้ม (CH3COOH) และกรดคาร์บอนิก (H2CO3)

2.แบ่งตามแหล่งกำเนิดหรือแหล่งที่พบ จะสามารถแบ่งกรดออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

กรดอินทรีย์ (Organic acid) เป็นกรดที่พบในสิ่งมีชีวิต และมีแหล่งกำเนิดมาจากสิ่งมีชีวิต มักมีคาร์บอน (C) เป็นองค์ประกอบ ตัวอย่างของกรดในกลุ่มนี้ ได้แก่ กรดแอซิติก กรดฟอร์มิกหรือกรดมด (HCOOH) และกรดทาร์ทาริก (C4H6O6) ที่พบในองุ่น
กรดอนินทรีย์ (Inorganic acid) เป็นกรดที่พบในแร่ธาตุ ตัวอย่างของกรดกลุ่มนี้ ได้แก่ กรดซัลฟิวริก (H2SO4) และกรดไนตริก (HNO3)

3.เมื่อแบ่งตามจำนวนไฮโดรเจนไอออน ที่ได้จากการแตกตัวของกรด 1 โมเลกุล จะสามารถแบ่งกรดออกเป็น 3 ประเภท ได้แก่

กรดโมโนโปรติก (Monoprotic acid) คือ กรดที่แตกตัวให้ 1 ไฮโดรเจนไอออนต่อกรด 1 โมเลกุล เช่น กรดไฮโดรฟลูออริก กรดฟอร์มิก และกรดแอซิติก เป็นต้น
กรดไดโปรติก (Diprotic acid) คือ กรดที่แตกตัวให้ 2 ไฮโดรเจนไอออนต่อกรด 1 โมเลกุล เช่น กรดซัลฟิวริก กรดคาร์บอนิก และกรดโครมิก (H2CrO4)
กรดโพลิโปรติก (Polyprotic acid) คือ กรดที่แตกตัวให้ไฮโดรเจนไอออนมากกว่า 1 ไอออนต่อกรด 1 โมเลกุล เช่น กรดฟอสฟอริก (H3PO4) และกรดซิตริก (C₆H₈O₇)

4.แบ่งตามความสามารถในการแตกตัว จะสามารถแบ่งกรดออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

กรดแก่ (Strong acid) คือ กรดที่เมื่อละลายน้ำแล้วสามารถแตกตัวให้ไฮโดรเจนไอออนได้ 100 % โดยตัวอย่างที่พบเห็นบ่อย ๆ ได้แก่ กรดไฮโดรคลอริก กรดไฮโดรโบรมิก (HBr) กรดไฮโดรไอโอดิก (HI) กรดซัลฟิวริก กรดคลอลิก (HClO3) กรดเปอร์คลอริก (HClO4) และกรดไนตริก
กรดอ่อน (Weak acid) คือ กรดที่เมื่อละลายน้ำแล้วแตกตัวให้ไฮโดรเจนไอออนได้เพียงบางส่วน ตัวอย่างคือ กรดไฮโดรฟลูออริก กรดไฮโดรไซยานิก (HCN) กรดฟอร์มิก และกรดแอซิติก

สมบัติของสารที่เป็นกรด

ประเภทของเบส

แบ่งตามความสามารถในการแตกตัว จะสามารถแบ่งเบสออกเป็น 2 ประเภท ได้แก่

เบสแก่ (Strong base) คือ เบสที่เมื่อละลายน้ำแล้วสามารถแตกตัวให้ไฮดรอกไซด์ไอออนได้ 100% โดยตัวอย่างที่เพื่อน ๆ จะพบเจอบ่อย ๆ คือ เบสที่เกิดจากโลหะหมู่ 1 และหมู่ 2 เช่น โซเดียมไฮดรอกไซด์ (NaOH) โพแทสเซียมไฮดรอกไซด์ (KOH) และแคลเซียมไฮดรอกไซด์ (Ca(OH)2)
เบสอ่อน (Weak base) คือ เบสที่เมื่อละลายน้ำแล้วแตกตัวให้ไฮดรอกไซด์ไอออนได้เพียงบางส่วนซึ่งน้อยกว่า 100% เช่น แอมโมเนียมไฮดรอกไซด์ (NH4OH) และพีริดีน (C5H5N)

สมบัติของสารที่เป็นเบส