วิธีการดูแลตัวเองหลังผ่าคลอด

1. ในช่วง 3 เดือนแรก มีโอกาสสูงที่แผลผ่าคลอดจะกลายเป็นคีลอยด์ คือ มีลักษณะหนา นูน สามารถป้องกันได้โดยไม่ยกของหนัก หรือยืดเหยียดแผลมากจนแผลตึงเกินไป การยืดเหยียดจนแผลตึงทำให้ร่างกายปรับสภาพตัวเอง เนื่องจากกลัวว่าแผลจะหลุด จึงสร้างเส้นใยคอลลาเจนหนา ๆ เพื่อทำให้แผลแน่นขึ้น พอเส้นใยคอลลาเจนหนาเกินไปจึงกลายเป็นแผลนูนขึ้นมาเป็นแผลคีลอยด์ในที่สุด ดังนั้นเวลาลุกนั่ง ยืน หรือเดิน ควรทำอย่างช้าๆ เพื่อไม่ให้แผลที่หน้าท้องตึงเกินไป ซึ่งอาการปวดแผลส่วนใหญ่จะค่อยๆ ทุเลาลงหลัง 48 ชั่วโมง

2. ในช่วงที่ไหมรอยแผลผ่าคลอดยังไม่ละลาย ยังเจ็บแผล หรือมีน้ำซึมออกจากแผล ควรเลี่ยงไม่ให้แผลโดนน้ำ เช่น การใช้พลาสเตอร์ปิดแผลกันน้ำ เพื่อลดการเปียกชื้นที่ทำให้แผลหายช้า หรือ อักเสบ

3. การใส่ผ้ารัดหน้าท้อง จะช่วยให้อาการเจ็บแผลผ่าตัดบรรเทาลง และไม่ให้แผลผ่าตัดถูกดึงรั้งจากผนังหน้าท้องที่ยังหย่อน

4. ควรเลี่ยงการใส่กางเกงที่ขอบกางเกงแน่น หรือกดทับแผล

5. ห้ามแกะแผล และระวังไม่ให้แผลโดนน้ำ คุณแม่ไม่ควรแกะแผลโดยเด็ดขาด ไม่ควรให้แผลโดนน้ำ ก่อนแพทย์นัดตรวจแผลผ่าตัด หลังจากตัดไหม หรือแผลแห้งดีแล้ว หากโดนน้ำควรใช้ผ้าสะอาดซับน้ำ หรือเช็ดแผลเบาๆ เท่านั้น

6. งดเครื่องดื่มแอลกอฮอล์และอาหารรสจัด พักผ่อนให้เพียงพอ ทานอาหารที่มีประโยชน์ครบ 5 หมู่ โดยไม่มีข้อห้ามอย่างที่เข้าใจกันผิด ๆ เช่น ห้ามกินไข่ ห้ามกินข้าวเหนียว เป็นความเชื่อที่ผิด ในทางตรงกับข้ามอาหารเหล่านี้เป็นแหล่งโปรตีนที่ช่วยซ่อมแซมร่างกายส่วนที่สึกหรอ นั่นก็คือแผลผ่าคลอดนั่นเอง

7. ทาครีมบำรุงผิวที่มีมอยเจอร์ไรเซอร์สูง โดยควรทาหลังจากแผลผ่าคลอดแห้งแล้ว หรือไหมละลายแล้ว จะช่วยให้ผิวชุ่มชื้น มีความยืดหยุ่นสูง รอยแผลเป็นนุ่ม

8. ไม่ยกของหนักหรือเกร็งกล้ามเนื้อหน้าท้อง งดเว้นการบริหารที่ต้องยืดกล้ามเนื้อจนกว่าแผลจะหาย เพราะจะทำให้แผลอักเสบ และมีอาการเจ็บแผลได้

9. คุณแม่ควรเดินบ่อย ๆ หลังจากผ่าคลอดจะช่วยให้แผลหายเร็วขึ้น เนื่องจากการผ่าคลอดเป็นวิธีคลอดที่ต่างจากการคลอดธรรมชาติจึงทำให้แผลหายช้า นอกจากนี้การเดินบ่อย ๆ จะช่วยลดภาวะเสี่ยงเลือดอุดตันที่ขาได้ด้วย

10. อาบน้ำฝักบัวแทนการแช่น้ำในอ่าง ควรอาบน้ำด้วยสบู่ที่มีฤทธิ์อ่อน และไม่ถูสบู่ เจลอาบน้ำ หรือทาแป้งลงบนแผลโดยตรง โดยปกติหากเย็บแผลผ่าคลอดด้วยไหมละลาย คุณหมอจะแปะพลาสเตอร์กันน้ำให้ประมาณ 7 วันแล้วนัดมาดูแผลอีกครั้ง ซึ่งไหมละลายจะใช้เวลาประมาณ 1-2 สัปดาห์แล้วจะละลายหายไปเอง และแผลผ่าคลอดจะใช้เวลาประมาณ 2-4 สัปดาห์เพื่อสมานและหายดี แต่ในบางคนอาจใช้เวลาถึง 12 สัปดาห์ ขึ้นอยู่กับร่างกาย การดูแลแผลของคุณแม่แต่ละคนด้วยหากมีอาการปวดแผล มีการอักเสบ บวมแดง แผลฉีกขาด หรือมีหนอง มีกลิ่นเหม็น ควรรีบไปพบแพทย์ทันที