การดูแลตัวเองหลังผ่าตัดคลอด
วันแรก หลังผ่าคลอด
คุณแม่ควรขยับตัวให้เร็วที่สุดหลังคลอด เช่น ลุกนั่ง หรือยืนข้างๆ เตียง แต่ถ้ามึนศีรษะ ควรนอนราบบนเตียง คุณแม่อาจจะเดินไปรอบๆ ห้อง เพื่อป้องกันท้องอืด และทำให้ลำไส้ได้ขยับและกลับมาทำงานได้ตามปกติเร็วขึ้น และจะช่วยให้คุณแม่ฟื้นตัวได้เร็ว
วันที่ 2 เป็นต้นไป
คุณแม่อาจจะนั่งหรือยืนได้เอง อย่างไรก็ดี คุณแม่อาจรู้สึกเจ็บแปลบที่แผลผ่าตัดได้ ซึ่งถือว่าเป็นเรื่องปกติ หากไอ ควรใช้มือหรือหมอนกดที่แผล หายใจลึกๆ กลั้นไว้ก่อน แล้วจึงค่อยไอออกมาแรงๆ 2-3 ครั้งเพื่อกำจัดเสมหะ
การดูแลตัวเองของคุณแม่ที่ผ่าตัดคลอด
- ควรนอนให้ได้มากที่สุดเมื่อลูกหลับ เพราะร่างกายของคุณแม่จะยังคงอ่อนเพลีย เนื่องจากการผ่าตัดและการให้นมลูกในตอนกลางคืน
- หลีกเลี่ยงการรับประทานอาหารหรือดื่มน้ำ แล้วจึงค่อยๆ เริ่มจิบน้ำ หรือของเหลว หรือ
- อาหารใสๆ เช่น ซุป หรือน้ำแกงใสๆ ทีละนิด ก่อนจะค่อยเพิ่มเป็นอาหารเหลว หรือโจ๊ก (ที่โรงพยาบาลจัดให้) หลังจากนั้นจึงค่อยเปลี่ยนเป็นอาหารย่อยง่ายรสจืด พยายามเลี่ยงการดื่มนมหรือน้ำอัดลม เพราะจะทำให้ท้องอืด คุณแม่ควรงดอาหารรสจัด อาหารหมักดอง แอลกอฮอล์ กาแฟ ชา และน้ำอัดลมหรือมีคาเฟอีน
- ในวันสองวันแรก คุณแม่อาจจะมีสายสวนปัสสาวะ หลังจากหมอเอาสายสวนปัสสาวะออกแล้ว คุณแม่ต้องปัสสาวะเองภายใน 6 ชั่วโมง เมื่อสามารถปัสสาวะได้เองแล้ว ต้องทำความสะอาดอย่างดี ในระยะแรกลำไส้ใหญ่อาจจะยังไม่ขยับตัวเพราะได้มีการสวนอุจจาระก่อนที่จะผ่าคลอด แต่ถ้าวันที่ 3 แล้วยังไม่ถ่าย ควรต้องใช้ยาถ่ายช่วย
- แม้ว่าจะผ่าคลอดแล้ว แต่คุณแม่ก็จะยังคงมีน้ำคาวปลาอยู่ ในวันแรกๆ จะมีสีแดงสด และมีปริมาณมาก หลังจากนั้นจะมีสีอ่อนลงและปริมาณลดลง (น้ำคาวปลาจะหยุดหรือแห้งไปเองในสัปดาห์ที่ 2-3) คุณแม่ควรใช้ผ้าอนามัยและเปลี่ยนบ่อยๆ
- คุณแม่จะรู้สึกเจ็บในมดลูกเป็นครั้งคราวเนื่องจากมดลูกกำลังหดตัว และอาจรู้สึกเจ็บมากขึ้นในขณะที่กำลังให้นมลูก สำหรับแผลผ่าตัดนั้น จะมีผ้ากอซปิดไว้ และต้องไม่ให้แผลโดนน้ำ คุณแม่ควรหมั่นสังเกตอาการผิดปกติ เช่น แผลบวม แดง ร้อน เลือดซึมจากแผลหรือมีไข้
cr. www.samitivejhospitals.com
